زردی نوزاد چیست؟


دانلود فایل پی‌دی‌اف مقاله

مادر گرامی، قدم نو رسیده مبارك. حال كه پس از تحمل دوران بارداری و زایمان، نوزاد عزیزت را در آغوش گرفته ای، بهتر است با یكی از بیماریهای شایع در هفته اول تولد نوزاد بیشتر آشنا شوی. این بیماری "ایكتر" یا همان زردی نوزادی است. تقریباً 60% نوزادان رسیده و 80% نوزادان نارس پس از تولد دچار درجاتی از زردی می شوند. این زردی معمولاً در سفیدی چشم و پوست نوزاد قابل مشاهده است.

علت بروز زردی كدام است؟

در اثر تخریب طبیعی گلبولهای قرمز خون، ماده ای به رنگ زرد مایل به سبز به نام"بیلی روبین" در خون ایجاد می شود. این ماده بطور طبیعی به وسیله كبد از خون برداشته می شود؛ از آنجا كه كبد نوزاد رسیدگی كامل را ندارد، در هفته اول تولد معمولاً این ماده در خون زیاد شده و سبب ایجاد زردی نوزاد می گردد.
چه عواملی می توانند سبب بروز زردی در نوزاد شوند :

•    كوتاه بودن عمر گلبولهای قرمز خون، زیاد بودن تعداد گلبولها و نوع گلبول قرمز نوزاد كه بیشتر از نوع جنینی است.
•    نارسی طبیعی كبد نوزاد
•    وجود عفونت در نوزاد
•    كم كاری تیروئید در نوزاد
•    تأخیر در دفع مدفوع نوزاد
•    تغذیه ناكافی با شیر مادر
•    ناسازگاری بین گروه خون و یا RH مادر و نوزاد
  • •    مصرف بعضی داروها توسط مادر
•    ممكن است شما تجربه كافی در تشخیص زردی نداشته باشید، زیرا تخمین میزان و شدت زردی نوزاد با چشم و بدون انجام آزمایش، بخصوص در نوزادانی كه رنگ پوست تیره ای دارند، مشكل است و ممكن است منجر به اشتباه شود.
•    بنابراین توصیه می شود نوزادانی كه از بیمارستان مرخص شده اند، براساس جدول زمانی تعیین شده توسط پزشك ویزیت و از نظر وجودی زردی معاینه شوند.
•    دقت كنید كه زرد شدن پوست از سر و گردن شروع شده و بتدریج به تمام بدن گسترش پیدا می كند. بابراین درصورتی كه زردی در كف پا نیز دیده شود، نشان دهنده میزان بالای زردی است
•    درصورتی كه متوجه زرد شدن رنگ پوست نوزاد شدید، بلافاصله به پزشك مراجعه كنید تابا آزمایش سریع و به موقع، میزان زردی خون نوزاد اندازه گیری شود.
•    تجربه كم شیردهی و یا اثرات ناشی از بیهوشی در مادرانی كه برای اولین بار صاحب فرزند شده اند و یا از طریق سزارین وضع حمل كرده اند، سبب تأخیر در شروع شیردهی و شردهی ناكافی شده و احتمال بروز زیادی در نوزاد را افزایش می دهد. شما باید بدانید كه با رعایت روشهای صحیح شیردهی می توانید از زردی پیشگیری نمایید.
•    لازم است از كافی بودن شیر خود برای تغذیه نوزاد اطمینان حاصل كنید. برای این كار خوب است به نكات زیر توجه داشته باشید :

1-    درصورت كفایت شیر، نوزاد در 24 ساعت 6-4 بار پوشك خود را خیس می كند و حداقل 4-3 بار مدفوع می نماید.
2-    رنگ مدفوع نوزاد تا روز چهارم تولد باید رو به زردی برود؛ چنانچه رنگ مدفوع سبز یا سیاه باقی بماند، نشانه كم خوردن شیر است.

•    درصورتی كه به بیماری فاویسم مبتلا هستند (كسانی كه نمی توانند باقلا و بعضی داروها را مصرف كنند) باید دقت بیشتری داشته باشند، زیرا احتمال بروز زردی در نوزاد شما بیشتر است.

علت شیوع زردی در نوزادان نارس چیست؟

1-    این نوزادان بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند.
2-    عمر گلبول قرمز در این نوزادان كمتر است و در نتیجه بیلی روبین بیشتری در این نوزادان تولید می شود.
3-    كبد نوزادان نارس نسبت به سایر نوزادان، كارایی كمتری دارد.

عوارض عدم درمان به موقع زردی نوزادی :

در مواردی كه زردی شدید بوده و به موقع جهت درمان مراجعه نشود، ممكن است عوارض زیر ایجاد گردد:
بیلی روبین(ماده ای كه سبب زرد شدن پوست نوزاد شده) در مغز رسوب كرده و ضایعه عصبی به نام "كرنیكتروس" ایجاد می شود؛ در این حالت نوزاد ابتدا خواب آلود و تحریك پذیر شده، به تدریج شیر نخورده و در نهایت با برآمده شدن ملاج، تشنج و فلج اندامها بیماری كامل می شود. بعضی نوزادان در این مرحله فوت می كنند و آنها كه زنده می مانند تا آخر عمر مشكلات فلج مغزی، عقت ماندگی ذهنی و كری را با خود خواهند داشت.

روشهای درمانی بیماری زردی :

نور درمانی (فتوتراپی) ی استفاده از لامپهای فلورسنت مخصوص این روش شیوه ای موثر در كاهش زردی نوزاد است.
چنانچه میزان زردی خیلی بالا باشد و نور درمانی نتواند در مدت معین زردی را كاهش دهد، تعویض خون نوزاد روشی مناسب در درمان این بیماری محسوب می شود.
در مواردی كه نوزاد به زردی مبتلا است مادران باید بدانند :
1-    استفاده از لامپهای مهتابی خانگی كمكی به درمان نمی كند و تنها سبب تأخیر در درمان صحیح می شود.
2-    باید از مصرف موادی مثل آب قند، ترنجبین و شیر خشت خودداری شود؛ زیرا این مواد تاثیر چندانی در درمان زردی ندارند و ممكن است به دلیل داشتن ناخالصی مشكلاتی در نوزاد ایجاد نماید و سبب تأخیر در درمان شود.






تهیه و تنظیم :
م. مومنی (مسئول آموزش به بیمار)
سایت مرکز:www.amiralmomeninhospital.com
وبلاگ آموزش به بیمار: www.amozeshbimar.blogfa.com