تغذیه با شیر مادر
دانلود فایل پی دی اف مقالهچرا تغذیه با شیر مادر اهمیت دارد؟
- شیر مادر، این هدیه الهی بهترین و کامل ترین غذایی است که تا پایان6 ماهگی تمام نیازهای غذایی شیرخوار را به تنهایی تامین می کند و شیرخوار نیاز به آب یا هیچ ماده غذایی دیگری ندارد.
- بعد از 6 ماهگی، بهتر است غذای کمکی نیز به همراه شیر مادر به شیرخوار داده شود و برای رشد و سلامت بهتر کودک، تا پایان دو سالگی تغذیه با شیر مادر قطع نشود.
- اگر مادران عزیز با ترکیبات شیر مادر و اثرات آن خوب آشنا شوند، هرگز برای تکمیل دوران شیردهی یعنی تا پایان 24 ماهگی شیرخوار، کوتاهی نخواهند کرد.
مزایای تغذیه با شیر مادر برای کودک
- شیر مادر علاوه بر پیشگیری از بسیاری بیماریهای عفونی، در درمان بسیاری از بیماری های شیرخواران نقش مهمی دارد.
- شیر مادر بهترین الگوی رشد و تکامل مطلوب را فراهم می کند.
- شیر مادر بسیار آسان هضم است.
- انگشت مکیدن و مشکلات رفتاری در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می شوند کمتر است.
- آ غوز یا ماک یا شیر روزهای اول که زرد رنگ و غلیظ است، حاوی مواد مغذی و عوامل ایمنی است که باعث مصونیت و محافظت شیرخوار در برابر عفونت ها می گردد.
- به علت وجود مقدار چربی در شیر انتهایی هر نوبت شیردهی، شیرخوار به طور کامل سیر شده و پرخوری نمی کند در نتیجه کمتر چاق می شود و بروز چاقی در بزرگسالی نیز کاهش می یابد.
- تقویت و افزایش بیشتر هوش شیرخوار.
- تامین کامل نیاز غذایی بدن شیرخوار متناسب با قدرت هضم و گوارش او.
- سوخت و ساز بهتر کلسترول خون و جلوگیری از افزایش آن و کاهش ابتلای شیرخوار به فشار خون، بیماریهای قلبی، عروقی و کلیوی در بزرگسالی
- پیشگیری از ابتلا به سرطان، دیابت، آسم، اگزما، آلرژی و عفونت های مختلف گوارشی و تنفسی شیرخوار.
- ایجاد رابطه عاطفی عمیق بین مادر و نوزاد و افزایش امنیت روانی شیرخوار در بزرگسالی.
اندامها، رحم و پستانها زودتر به حالت عادی بر می گردد و خونریزی پس از زایمان کمتر می شود.
احتمال بروز سرطان پستان و تخمدان، خطر شکستگی لگن مادر در دوران سالمندی، پوکی استخوان، کم خونی، دیابت و بیماری M.S در مادرانی که شیر می دهند بسیار کاهش می یابد.
ترشح هورمون مخصوص بازتاب جهش شیر در مادرانی که شیرخوار خود را تغذیه می کنند سبب شادابی و امنیت روانی بیشتر مادر و درصد ابتلا به افسردگی در این مادران بسیار کمتر می باشد.
روابط عاطفی بین مادر و شیرخوار و رضایت حاصل از تماس بدنی میان آنها، سبب بهتر شدن روحیه و عاطفه مادری می شود.
در صورتی که شیرخوار در 6 ماه اول زندگی منحصراً با شیر مادر تغذیه شود و شیردهی به طور مکرر در شبانه روز بنا به میل و درخواست او صورت گیرد و عادت ماهیانه مادر شروع نشده باشد، به پیشگیری از بارداری مادر کمک می کند.
نکات مهم در شیردهی
بعضی نوزادان از بدو تولد می توانند پستان را به خوبی بگیرند، اما برخی احتیاج به کمک و تمرین بیشتری دارند. در هفته اول شیردهی اطلاعات و مهارت مادر در مورد چگونگی وضعیت صحیح شیردادن، خلق و خو، روحیه او و همچنین شرایط فیزیکی نوزاد از عوامل موثر در پیشرفت شیردهی محسوب می شوند.
قبل از هر بار شیردهی، مادر باید دست ها را با آب و صابون بشوید. (استحمام و یا شستن پستان ها فقط با آب ولرم روزی یک بار کافی است).
دفعات شیرخوردن معمولاً 8 تا 12 بار توصیه شده ولی این تعداد در طی شبانه روز برحسب میل و تقاضای شیرخوار متفاوت است.
طول مدت شیر خوردن و فواصل شیردهی باید مطابق میل و تقاضای نوزاد باشد.
حجم شیر مادر در روزهای اول محدود است اما همین مقدار نیازهای تغذیه ای نوزاد را تامین می کند و به تدریج با مکیدن مکرر پستان، به حجم شیر اضافه می شود.
به نوزاد باید فرصت داد تا ابتدا پستان اول را تخلیه و سپس از پستان دوم تغذیه نماید، تا تعادل مناسبی بین مایعات و انرژی دریافتی برقرار کند. زیرا ترکیب شیر در طول تغذیه تغییر یافته و فقط نوزاد می داند چه زمانی به تعادل آب و کالری رسیده است لذا توصیه می شود نوزاد در هر وعده از دو پستان تغذیه کند، یعنی باید اجازه داد تغذیه از پستان اول را تمام کرده و خودش آن را رها کند تا شیر پرچرب انتهایی را دریافت کرده باشد. سپس پستان دوم را در اختیارش گذاشته تا در صورت تمایل تغذیه کند.
مهمترین عامل تولید و افزایش شیر مادر، مکیدن صحیح و مکررر نوزاد از پستان مادر با توجه به میل و تقاضای او و تخلیه مرتب پستانهاست.
در خلال جهش رشد یا طغیان اشتها (هفته 2 یا 3 و هفته 6 و 12 پس از تولد) شیرخوار چند روزی گرسنه تر از مواقع عادی است و نیاز به دفعات تغذیه بیشتری دارد. این امر نباید سبب نگرانی مادر شود که شاید شیرش کم شده بلکه تقاضای شیرخوار بیشتر شده است.
از بکار بردن پستانک و شیشه شیر که سبب کاهش میل مکیدن پستان توسط شیرخوار و در نتیجه کاهش شیرمادر، انتقال آلودگی، عفونت و بیماری، تغییر فرم دندان ها و قالب فک شیرخوار و اختلال در مکیدن می شود، جداً پرهیز شود.
شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز شیرخوار است. کودک در شش ماه اول تولد باید به طور انحصاری (فقط) با شیر مادر تغذیه شود. بدین معنی که از دادن آب (حتی در آب و هوای گرم و مناطق گرمسیر)، آب قند، شیر مصنوعی و سایر مایعات و غذاها در 6 ماه اول زندگی به شیرخوار، باید پرهیز شود.
کاهش وزن نوزاد از 7 تا 10% وزن هنگام تولد در طی روزهای اول عمر طبیعی است و معمولاً تا روز 7 تا 10 تولد و حداکثر تا 14 روزگی جبران خواهد شد. شیرخورانی که از بدو تولد مکرر با شیر مادر تغذیه می شوند، وزن کمتری از دست می دهند و کاهش وزن آنان سریع تر جبران می شود.
تفاوت شکل، بزرگی و کوچکی پستان ها و اندازه و جثه مادر در میزان شیر و شیردهی هیچ گونه تاثیری ندارد.
- برخی باورهای نادرست در مورد شیردهی
- آغوز باعث زردی در نوزاد می شود.
- شیر دادن باعث تغییر شکل پستان و اندام مادر می شود.
- شیر اگر در پستان بماند فاسد می شود.
- پستان های کوچک نمی توانند شیر کافی تولید کنند.
- شیرخواران بیمار نباید با شیر مادر تغذیه شوند.
- ترک نوک پستان مانع شیر دادن است و مادری که مبتلا به احتقان یا آبسه پستان است نباید شیر دهد.
دانلود فایل پی دی اف مقاله
منابع و مواخذ:
مجموعه آموزشی ترویج تغذیه با شیر مادر (معاونت سلامت-وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی)
کتاب قدم نو رسیده مبارک (اداره سلامت نوزادان)
سایت مرکز: www.amiralmomeninhospital.com
وبلاگ آموزش به بیمار: www.amozeshbimar.blogfa.com